Uzun S�reli Bellek ve K�sa S�reli Bellek Nedir? Bellek T�rleri ve �zellikleri

�nsan belle�i nas�l �al���r? Bellek t�rleri nelerdir? Ka� �e�it bellek vard�r? Uzun s�reli bellek nedir? K�sa s�reli bellek nedir? Bellek t�rleri ve �zellikleri nelerdir? K�sa s�reli ve uzun s�reli belle�in kapasitesi nedir? 

�nsan belle�i, iki t�r bellekten olu�ur. Her ne kadar ���nc� t�r bir bellek oldu�unu kabul eden psikologlar olsa da literat�rde iki t�r bellek bulunur. Bunlar, k�sa s�reli bellek ve uzun s�reli bellektir. ���nc� bir t�r olarak g�ndeme gelen bellek ise duyumsal bellektir. Ancak duyumsal bellek, g�n�m�zde k�sa s�reli belle�in bir par�as� olarak kabul edilmektedir.

�nsan belle�inin �al��ma prensibi, �� a�amadan olu�ur. Bu �� a�ama; kodla, depola, ara-bul-geri getir olarak s�ralanabilir. Hem k�sa s�reli bellek hem de uzun s�reli bellek, �al���rken bu �� a�amay� kullan�r. 

Uzun S�reli Bellek ve K�sa S�reli Bellek

Uzun s�reli bellek ve k�sa s�reli belle�in �al��ma a�amalar� ayn� olsa da bu iki belle�in kapasitesi birbirinden olduk�a farkl�d�r. Dolay�s�yla g�nl�k hayatta bu iki belle�in kullan�m alanlar� ve i�levleri de birbirinden farkl�d�r.

K�sa s�reli bellek, bilgiyi veya herhangi bir girdiyi en fazla birka� dakikal���na saklayabilir. Bu s�re, ki�iden ki�iye de�i�ebilir.  Genelde otuz saniye ge�tikten sonra hat�rlanan bilgiler, uzun s�reli bellekten getirilir. 

Yap�lan ara�t�rmalara g�re, k�sa s�reli belle�in kapasitesi, ortalama 7 birimden olu�ur. �nsanlar�n geneli, 7 birimi a�an girdiyi, k�sa s�reli bellek arac�l���yla hat�rlamakta zorlan�r. ��nk� k�sa s�reli bellek, "yerini alma ilkesi" ile �al���r. 

Yerini alma ilkesine g�re, k�sa s�reli belle�in kapasitesini a�an bir girdi geldi�inde, eski girdilerden birini silerek yenisine yer a�ar. Yani, bir k�sa s�reli belle�in 7 birimlik kapasitesi varsa sekizinci bilgi geldi�inde, �nceki yedi bilgiden biri silinir. B�ylece yeni girdi, k�sa s�reli bellekte kendine yer bulur.

K�sa s�reli bellekte i�lenen bilgi, uzun s�reli belle�e aktar�l�r. Uzun s�reli bellek, bilgiyi g�nlerce, aylarca hatta y�llarca saklayabilen bellek t�r�d�r. Baz� psikologlara g�re, k�sa s�reli bellekteyken tekrarlanmayan bilgi silinirken, tekrarlanan bilgi uzun s�reli belle�e aktar�l�r. 

Uzun s�reli bellekte y�llarca depolanabilen bilgi, "ara-bul-geri getir ipu�lar�" yard�m�yla hat�rlan�r. E�er belle�e yard�mc� olacak bir ipucu yoksa, bilgi depolanm�� olsa bile o s�rada hat�rlanamaz. 

Baz� psikologlara g�re, uzun s�reli bellekteki bilgi asla kaybolmaz. Ancak belle�in onlar� bulmas�na yarayacak ipu�lar�, �zelli�ini kaybeder. B�ylece bilgi, bellekte var olsa bile bulunamaz, yani unutulur. Baz� psikologlar�n g�r���ne g�reyse, bilginin kay�tlar� zamanla zay�flar ve uzun s�reli bellekten silinir. Unutma, bu �ekilde ger�ekle�ir. ���nc� bir grup psikolog ise bu iki g�r��� de do�ru kabul eder. Bu iki durumdan hangisinin ger�ekle�ece�i, ko�ullara g�re de�i�ir. 

T�m bunlar�n d���nda, baz� duygusal durumlar da bellek �zerinde bozucu etkiye sahiptir. �rne�in kayg�, heyecan, korku, �fke, hatta sevin� gibi duygular bilginin hat�rlanmas�n� zorla�t�r�r.